Tương phản trong Nhiếp ảnh
Ngoài tiếng nói, chữ viết chúng ta đang “nói” với nhau hàng ngày. Chúng ta có thể coi những bức ảnh là
những bài văn, bài thơ của “ngôn ngữ thị giác”. Trong loại hình nào cũng vậy, nếu chúng ta biết nhiều từ
vựng, cách diễn đạt cũng dễ hơn chút xíu, đồng thời cách cảm nhận cũng “phê” hơn Ngày bé tôi rất thích
môn mật mã và tự nghĩ ra những quy luật riêng để bạn bè viết thư cho nhau, cách để phá mật mã là nghiên
cứu những chữ cái, từ vựng hay dùng để dò ngược lại. Như tiếng anh là chữ E hay được sử dụng, trong
nhiếp ảnh tương phản cũng rất hay dùng . Một ví dụ chỉ mang tính giải thích, các bác đừng đi theo em mà
lại hỏng thì chết.
Vậy có những loại tương phản gì, chính xác là tính tương phản gì chúng ta hay sử dụng
- Tương phản giữa rõ và mờ:
Cái này phải kể đầu tiên vì chúng ta chưa có khái niệm nhưng nó vẫn cứ xuất hiện trong ảnh ©. Nhờ đặc
tính quang học, kỹ thuật của ống kính, chúng ta cứ “giã” khẩu độ mở lớn mà dí sát mặt “nạn nhân” ©thì
thể nào chả mặt rõ, hậu cảnh mờ tịt, hay chót “tay to” quen cầm 200mm-400mm mà “bắn tỉa” các em thì
cũng dễ làm nổi chủ thể trong một hậu cảnh mờ (nhưng lưu ý lấy nét sai một ly là đi cả dặm nhé, ca sĩ
hát mà bắn vào cái míc thôi mặt đã mờ rồi).
Loại này thường được sử dụng trong những “áng văn thơ” tả về chân dung một thực thể tồn tại trên thế
gian này ‘S: Đó là ảnh chân dung, các loại động vật (thú, con trùng…), sinh vật, cận cảnh…
Lưu ý: Cũng có thể làm mờ hậu cảnh nhờ tính năng của P/S
- Tương phản giữa động và tĩnh:
Chắc cũng có bác quen tư duy lật lại vấn đề như mấy cái topic vừa tranh luận ©, sẽ lại đặt câu hỏi là tương
phản để làm gì, tôi chẳng cần tương phản chẳng hạn ©. Cái này thì em “pó tay”, chỉ biết rằng một bức ảnh
tốt phải là một bức ảnh có “lực hút”, như đôi mắt “hút hồn” của thiếu nữ vậy ©. Đôi mắt đẹp thì hút bác ngắm
lâu, mắt chưa đẹp (không có mắt không đẹp đâu nhé ©) thì hút ít. Và tương phản góp phần tạo ra cái lực
hút ấy.Vậy thôi!
Bây giờ chúng ta lại đi tiếp nhé, cái loại tương phản này để cho chúng ta diễn tả một hành động, nổi bật
trong khung ảnh. Tránh cho những động tác trở nên “đông lạnh”. Đây là cách vận dụng tốc độ và một số
kỹ thuật chụp (cũng như sử dụng dof trong tương phản mờ tỏ, xin được trình bày tốc độ trong Hãy nhìn
theo con mắt của máy ảnh mục Kỹ thuật số).
Chúng ta có thể để tốc độ chậm làm cho những làn xe chạy đêm, nghệ sĩ đang biểu diễn (múa, vũ balê)…
mờ trong một hậu cảnh rõ.
Hoặc dùng cách lia máy kết hợp hiệu ứng zoom để làm điều ngược lại: Chủ thể rõ trong một hậu cảnh mờ
(vận động viên chạy về đích…).
Lưu ý:
– Tuy cũng là mờ và rõ những nó khác hẳn tính chất
- Tương phản về sắc độ:
Hay còn gọi là tương phản về độ đậm nhạt, một chấm đên nổi bật giữa nền trắng, trong đêm tối mênh
mông có một ánh lửa hồng… Nói chung là có chủ thể và các yếu tố xung quanh tương phản về sắc độ
đậm hay nhạt, chủ thể “nhạt” thì xung quanh “đậm” và ngược lại.
- Tương phản về ý nghĩa:
Trong cuộc sống nếu bạn không có lúc buồn (vì vậy mà tôi cũng phải cảm ơn cho ai mang cho tôi nỗi buồn
chứ và cũng phải tạo ra nỗi buồn “giả vờ” cho người khác: bạn đã bao giờ giả vờ lỡ hẹn với “người ấy”
chưa? bạn chẳng hiểu hết ý nghĩa của niềm vui, bạn chưa đói nghèo chưa chắc bạn đã thấu hiểu sự hạnh
phúc khi no ấm, bạn đã gặp những người lương thiện, đôi lúc cũng phải gặp người không lương thiện.
Mặc dù người không lương thiện chỉ là người có cái thiện nhưng ít hơn cái ác theo quan niệm của bạn mà
thôi .Nhiều người đang hạnh phúc bên “người đằng sau” mà không biết chỉ khi mất đi, lúc gặp nhiều “người
đằng sau” nữa chúng ta mới biết được: “Có khi nào trên đường đời tấp nập; Ta vô tình đi lướt qua nhau…”
Chính vì vậy mà già bên trẻ, giàu sang bên nghèo hèn, buồn bên vui, thô kệch bên dịu dàng, trong sáng
thơ ngây bên con cáo cụ luôn được các nhiếp ảnh gia sử dụng. Vì thế những bức ảnh chụp người già bên
trẻ chúng ta có thể hiểu là một thủ pháp nghệ thuật hơn là sự trùng lặp#
Nói thêm là già với trẻ thường được các nhiếp ảnh gia sử dụng phương pháp đặc tả (về phương pháp thể
hiện xin trao đổi riêng), nên thường chỉ cần bàn tay, bàn chân của người già và trẻ em là được, nếu bác nào
tóm được khoảnh khắc Quốc Vượng, Văn Quyến buồn đằng sau nụ cười chiến của các cầu thủ Thái Lan hoặc
gần nhất là “kết hợp được” với nụ cười bước đầu hoàn thành nhiệm vụ của các chiến sĩ công an trong “Nghi
án bán độ” chẳng hạn… cũng độc chứ nhỉ ‘S
- Tương phản về màu sắc:
Bác Khoiyte nhà ta nếu vẽ chắc sẽ rất chủ động về màu sắc, nhưng chụp ảnh thì ít chủ động hơn nhưng
ngược lại màu sắc lại phong phú hơn rất nhiều. Như màu tím của cái Hoa súng tôi chụp vừa rồi bác có nó
i là chưa thể pha được? ©Nói về màu sắc thì các bạn chỉ cần nhớ rằng những màu hài hòa với nhau, hợp
nhau chính là những đồng chí nằm cạnh nhau trong dãi quang phổ (như vàng với cam…), còn những đồng
chí nằm đối xứng nhau ở dãi quang phổ, được coi là những màu “đập nhau”, hay tương phản nhau. (Cái này
các nhiếp ảnh nữ nắm kỹ lắm vì nó ảnh hưởng đến cách ăn mặc mà ©) chẳng hạn như xanh và đỏ, vàng và
tím, xanh lục và cam… Người ta còn phân chia làm hai loại màu nóng và lạnh, một nễn lạnh có một điểm
nhấn nóng, hay một nền nóng có chấm lạnh, thường giúp cho ảnh có “lực hút” hơn.
Ráta mong các bác họa sĩ có gì trao đổi hay tập hợp các màu nóng và lạnh thì cho vào đây nhé!
Lưu ý: Độ phản quang của màu cũng rất cần lưu tâm tới.
Màu nóng thì như đỏ, cam, vàng nghệ… Màu lạnh có xanh, lục sẫm, tím… Màu nóng (thiên về đỏ) kích thích
chúng ta hoạt động trong khi màu lạnh (thiên về xanh) khiến chúng ta trở nên thụ động, muốn nghỉ ngơi.